Sayaç dahil dağıtım şebekesinin abone iç tesisatına bağlantısı için gereken proje, işçilik, malzeme, kontrol ve onay harcamalarının abone başına düşen payını ifade eden sabit bedeldir. Abone bağlantı bedelinin hesabında iki ayrı tarife grubu bulunmaktadır: •a) Konut ve ısınma amaçlı doğal gaz kullanan aboneler Şehir içi doğal gaz dağıtım tüzel kişilerinin konut ve ısınma amaçlı doğal gaz kullanan abonelere uyguladığı abone bağlantı bedeline sayaç bağlantı malzemeleri ve sayaç montaj bedelleri dahildir. Bağlantı talebinde bulunulan binadaki daire sayısına göre hesaplanacak bağımsız bölüm sayısında (BBS) 200 m²’ye kadar alan için BBS=1 alınır, bundan sonraki ilave her 100 m²’ye kadar alan için ise BBS bir artırılır. İlk 5 yıllık sürenin dolmasından sonra BBS>1 olan konutlar için alınacak bedel, her yıl Kurul Kararı ile belirlenmektedir. (Bknz: ilgili yıla ait bağlantı tarifelerine ilişkin Kurul Kararı) Kurumun yaptığı ihale sonucu lisans almış dağıtım şirketleri lisanslarında belirlenen abone bağlantı bedelini uygular. Söz konusu dağıtım şirketleri için, lisans yürürlük tarihinden başlamak üzere ilk 5 yıllık sürenin dolmasından sonra konut ve ısınma amaçlı doğal gaz kullanan abonelere uygulayacağı sayaç dahil abone bağlantı bedeli üst sınırı her yıl Kurul Kararı ile yeniden belirlenmektedir. (Bknz: ilgili yıla ait bağlantı tarifelerine ilişkin Kurul Kararı) 4646 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten evvel alınmış bir hak, belge, izin ve yetkilendirmeye müsteniden doğal gaz dağıtım faaliyetinde bulunan şehir içi doğal gaz dağıtım tüzel kişilerinin konut ve ısınma amaçlı doğal gaz kullanan abonelere uygulayacağı sayaç dahil abone bağlantı bedeli üst sınırı her yıl Kurul Kararı ile belirlenmektedir. (Bknz: ilgili yıla ait bağlantı tarifelerine ilişkin Kurul Kararı) Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 40 ıncı maddesi kapsamında abonelerin yazılı talebi doğrultusunda, dağıtım şirketi tarafından mevcut mekanik sayacın ön ödemeli sayaç ile değiştirilmesi durumunda alınacak bedel her yıl Kurul Kararı ile belirlenmektedir. (Bknz: ilgili yıla ait bağlantı tarifelerine ilişkin Kurul Kararı)
b) Mal ve hizmet üretim amaçlı doğal gaz kullananlar Mal ve hizmet üretim amaçlı doğal gaz kullanacak abonelere münferit bağlantı yapılacak olması halinde bağlantı, abonenin seçimine bağlı olarak, abone tarafından sertifika sahibi kişilere veya dağıtım şirketlerine yaptırılır. Söz konusu bağlantının abone tarafından dağıtım şirketine yaptırılması halinde, dağıtım şirketinin aboneye uygulayacağı abone bağlantı bedeli; bağlantı ve regülatör sayaç seti bedelleri toplamından oluşur. Abone bağlantı bedeli; bağlantı tipi, mesafe ve regülatör sayaç seti kapasitesine göre hesaplanacak bağlantı maliyetine yüzde 10 ilave edilerek bulunan toplam bedeli geçemez. Talep edilmesi halinde, dağıtım şirketi bağlantı ile ilgili gerçek maliyetlerini onaylı belgelerle ispat etmekle yükümlüdür. Söz konusu bağlantının abone tarafından sertifika sahibi kişiye yaptırılması halinde, bağlantı ile ilgili vereceği hizmetler için dağıtım şirketinin aboneden alacağı bedel Kurul Kararı ile belirlenmektedir. (Bknz: ilgili yıla ait bağlantı tarifelerine ilişkin Kurul Kararı) Mal ve hizmet üretim amaçlı doğal gaz kullanacak abonelere münferit bağlantı yapılmayacak olması ve konutlarla aynı binada bulunması halinde, abone bağlantı bedeli, konut ve ısınma amaçlı doğal gaz kullanan abonelere uyguladığı şekilde BBS üzerinden hesaplanır.
c) Serbest tüketiciler Şehir içi doğal gaz dağıtım şirketleri serbest tüketicilere; eşit durumda bulunan serbest tüketiciler arasında ayırım yapmaksızın, taraflar arasında belirlenen bağlantı tarifelerini uygular.
NOT: 4646 Sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten evvel alınmış kanuni bir hak, belge, izin veya yetkilendirmeye müsteniden doğal gaz dağıtım faaliyeti yapan şehir içi doğal gaz dağıtım tüzel kişilerince, 31/12/2003 tarihinden önce bağlantıyı oluşturan unsurlar için her ne ad altında ve tutarda olursa olsun bir bedel alınmış ise aynı bağımsız bölüm, bina veya tesis için bağlantı bedeli alınamaz. Bu hüküm abone bağlantı bedelinin unsurlarından olan sayaç ve sayaç bağlantı elemanları için de uygulanır.
Servis hattı, dağıtım şebekesini abone servis kutusuna veya basınç düşürme ve ölçüm istasyonuna bağlayan boru hattı ve servis kutusu veya basınç düşürme ve ölçüm istasyonu dahil ilgili teçhizatı ifade eder.
Dağıtım şirketi, sorumluluk alanında bulunan tüketicileri talep etmeleri halinde, dağıtım şebekesine bağlamakla yükümlüdür. Ancak bağlantı yapma yükümlülüğü, dağıtım şirketinin tasarrufu altındaki sistemin bağlantı yapmaya imkan veren kapasitede olmasına ve bağlantının teknik ve ekonomik olarak mümkün olması yanında talep sahibinin ilgili mevzuatta öngörülen işlemleri yapmasına bağlıdır. Dağıtım şirketinin, sorumluluk alanı dışına bağlantı yapabilmesi Kurul izni ile mümkündür. Dağıtım şirketine yapılacak bağlantı talepleri; bağımsız bölüm maliki, binanın veya tesisin sahibi ya da bunların yetkili temsilcilerince yapılır. Dağıtım şirketi, bağlantı talebini en geç on beş gün içinde değerlendirir ve talebi uygun bulması durumunda bağlantının gerçekleştirilmesi için gereken işlemleri yapar, uygun bulmaması halinde ise gerekçelerini yazılı olarak talep sahibine bildirir. Talebi uygun bulunan talep sahibi ile bağlantı anlaşması imzalanır. Bağlantı hattı, servis hattı ve sayacın mülkiyetinin dağıtım şirketine devriyle ilgili hususlar talep sahibi ile dağıtım şirketi arasında yapılacak Bağlantı Anlaşmalarında yer alır. Abone bağlantı bedeli, bağlantı anlaşmasının imzalanması sırasında bir defaya mahsus olmak ve iade edilmemek üzere dağıtım şirketince tahsil edilir. Servis hattı, abone bağlantı bedelinin tahsilinden itibaren en geç otuz gün içerisinde tamamlanır, ancak talep sahibinin kabul etmesi halinde ve Bağlantı Anlaşmasına son tarihin yazılması kaydıyla bu süre doksan güne kadar uzatılabilir. Aynı adresle ilgili daha önce bağlantı bedeli alınmış ise bu bedel tekrar alınamaz. Ancak, yapı veya tesisin genişletilmesi sonucunda ortaya çıkabilecek ilave maliyetlerin bedeli ilgili mevzuata göre mülk sahibi gerçek veya tüzel kişi tarafından karşılanır. Münferit bağlantı veya servis hattı olan mal ve/veya hizmet üretim amaçlı doğal gaz kullanıcılarının bu hatları üzerinden başka bir müşteriye bağlantı yapılması durumunda, hattın bedelini ödemiş olan müşteriye taraflarca belirlenecek katılım payı ödenir. Bağlantı talebi reddedilen talep sahibi, dağıtım şirketinin kararının kendisine ulaştığı tarihten itibaren altmış gün içinde Kuruma yazılı olarak başvurarak bağlantının teknik ve ekonomik olarak mümkün olup olmadığının tespitini isteyebilir. Kurul, dağıtım şirketinin konu hakkındaki savunmasını aldıktan sonra, bu maddede belirtilen esasların ihlal edildiğinin tespit edilmesi halinde, dağıtım şirketi Kurulun bu konuda vereceği karara uymak zorundadır. Serbest tüketicilerin bağlantı hattı, bedeli kendilerine ait olmak üzere, dağıtım şirketinin uygun göreceği yerden şebekeye bağlanacak şekilde, serbest tüketicinin seçimine bağlı olarak dağıtım şirketine veya sertifika sahibi kişilere yaptırılır. Bağlantı ve servis hatlarının test ve kontrolü dağıtım şirketince tamamlanır ve işletmeye alınır. Dağıtım şirketi, işlettiği tüm servis ve bağlantı hatlarının bakım, onarım ve iyileştirilmesinden sorumludur. Dağıtım şirketi bu kapsamdaki işlemler için bir bedel alamaz.
Yurt içinde herhangi bir üretim şirketi, ithalat şirketi, dağıtım şirketi veya toptan satış şirketi ile doğal gaz alım-satım sözleşmesi yapma serbestisine sahip gerçek veya tüzel kişidir. 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten evvel alınmış kanuni bir hak, belge, izin ve yetkilendirmeye müsteniden doğal gaz dağıtım faaliyetinde bulunan dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilerin sorumluluk alanları dahilinde anılan Kanunun 8 inci maddesi uyarınca, serbest tüketici olma sınırı Kurul Kararı ile belirlenmektedir. (Bknz: ilgili yıla ait serbest tüketici olma sınırına ilişkin Kurul Kararı) EPDK tarafından doğal gaz dağıtım ihalesi yapılan bölgelerde serbest tüketici için gereken yıllık tüketim miktarı onbeş (15) milyon metreküptür. Bu miktar, lisans yürürlük tarihinden başlamak üzere ilk 5 yıl için aynen uygulanır. Lisans yürürlük tarihinden başlamak üzere ilk 5 yıllık sürenin dolmasından sonra, anılan 4646 sayılı Kanunun 8 inci maddesi uyarınca, serbest tüketici olma sınırı Kurul Kararı ile belirlenmektedir. (Bknz: ilgili yıla ait serbest tüketici olma sınırına ilişkin Kurul Kararı)
Doğal gazı kendi kullanımı için dağıtım şirketlerinden almak zorunda olan gerçek veya tüzel kişidir.
Serbest veya serbest olmayan (abone) tüketiciye müşteri denir.
Münferit bağlantı hattı, mal ve hizmet üretim amaçlı gaz kullanan müşteri için özel olarak çekilen ve sadece o müşteriye hizmet verecek bağlantı hattı anlamına gelmektedir.
İç tesisatların projelendirilmesi ve yapımı, bağımsız bölüm maliki, binanın veya tesisin sahibi ya da bunların yetkili temsilcileri tarafından sertifika sahiplerine yaptırılır. Sertifika sahibi firma ile başvuru sahipleri arasında yapılacak işin kapsamı ve koşullarını belirleyen bir sözleşme imzalanır. Bu sözleşmenin bir sureti sertifika sahibinin projenin onayı için dağıtım şirketine vereceği müracaat dosyasında yer alır. İç tesisat ve/veya dönüşüm projesinin dağıtım şirketince onaylanmasından sonra iç tesisatı yapacak olan firma sözleşme kapsamındaki tüm yükümlülüklerini sigortalatır ve bununla ilgili belgeler dağıtım şirketine teslim edilmeden iç tesisatın yapımına başlanmaz. Sigortanın bu maddede yer alan iç tesisatın devreye alınması işleminden başlamak üzere bir yıl boyunca yapılan iç tesisat ile ilgili çıkabilecek tüm sorunları da kapsaması zorunludur. Dağıtım şirketi, yaptırılan iç tesisatı ilgili mevzuat hükümlerine göre, tesisatın kontrol ve onayı için kendisine yapılan müracaat tarihinden itibaren en geç on gün içinde kendi teknik personeline veya iç tesisatı yapan firma dışında kendi adına çalışan sertifika sahiplerine kontrol ve test ettirir ve uygun bulması halinde onaylar. Uygun bulmaması halinde ise, tespit edilen hata ve eksiklikler giderildikten sonra, kontrol ve testlere ilişkin işlemler yeniden yapılır. İç tesisatın işletmeye alınması; ilk abonelik sözleşmesinin imzalanmasından sonra sistemin yakıcı cihaz dahil çalışır durumda olması şartıyla, dağıtım şirketi yetkilisi, iç tesisatı yapan firma yetkilisi ve müşterinin birlikte imzaladığı bir tutanakla kayıt altına alınır. Bu işlemlerle ilgili dağıtım şirketlerinin alacağı bedellerin hesaplanmasına ilişkin usul ve esaslar, her yıl tarife önerisi ile birlikte dağıtım şirketi tarafından Kuruma önerilir ve Kurul tarafından belirlenir.
Abonelik sözleşmesi; iç tesisatın onayını müteakip gerekli belgelerin dağıtım şirketine ibrazından ve ilgili mevzuat çerçevesinde belirlenmiş güvence bedelinin tahsilinden sonra imzalanır. Abonelik sözleşmesi, doğal gazı fiilen kullanacak olan gerçek veya tüzel kişi veya bunların yetkili temsilcileriyle yapılır. İlk abonelikte abonenin doğal gazı en geç beş gün içinde kullanıma açılır. İlk abonelikten sonra aynı adreste yapılacak tüm yeni abonelik işlemlerinde ise; doğal gazın kullanıma açılması iç tesisatın dağıtım şirketi veya kendi adına çalışan sertifikalı şirketlerce kontrol edilmesinden sonra yapılır. Dağıtım şirketi, sözleşmenin imzalanmasından önce, uygulanacak fiyatlandırma esasları ve sözleşme hükümleri hakkında talep sahibini doğru ve eksiksiz olarak bilgilendirir. Dağıtım şirketi abonelerini konut, ticari, sanayi vb. olmak üzere gruplandırabilir ve bu abone grupları ile standart tip sözleşme yapar. Teslim ve/veya taşıma hizmeti sözleşmeleri; dağıtım şirketinin, faaliyet konusuna göre serbest tüketici ve tedarikçilerle yaptığı sözleşmelerdir. Bu sözleşmelerde ilgili mevzuat çerçevesinde taraflarca serbestçe belirlenen hükümler yer alır. Dağıtım şirketi ile aboneler veya serbest tüketiciler arasında yapılacak sözleşmelerde, ilgili mevzuata aykırı hükümler yer alamaz.
Dağıtım şirketi, alacaklarını garanti altına alabilmek amacıyla, mekanik sayaç kullanan abonelerden abonelik sözleşmesinin imzalanması sırasında bir defaya mahsus olmak üzere güvence bedeli alabilir. Ancak ön ödemeli sayaç kullanan abonelerden güvence bedeli alınmaz. Güvence bedeli doğal gazı fiilen kullanmak üzere sözleşme yapan kişilerden veya bunların yetkili temsilcilerinden alınır. Güvence bedelleri ile bunların hesaplanmasına ilişkin usul ve esaslar, her yıl tarife önerisi ile birlikte dağıtım şirketi tarafından Kuruma önerilir ve Kurul tarafından belirlenir. Mal ve/veya hizmet üretim amaçlı doğal gaz kullanan aboneler ile serbest tüketiciler güvence bedeli olarak nakit yerine banka kesin teminat mektubu da verebilir. Abonelik sözleşmesi sona eren veya müşterinin muvafakati ile mekanik sayacı ön ödemeli sayaç ile değiştirilen abonenin, dağıtım şirketinde bulunan güvence bedeli, tüm borçların ödenmiş olması ve nakit olarak alınan güvence bedellerinin ise ilgili mevzuat çerçevesinde güncelleştirilmesi kaydıyla, talep tarihinden itibaren beş gün içerisinde aboneye veya onun yetkili temsilcisine iade edilir. Serbest tüketicilerden güvence bedeli alınıp alınmayacağı ve koşulları imzalanacak sözleşmeler kapsamında serbestçe belirlenir.
Şehir içi doğal gaz dağıtım doğal gazı kesilerek hizmeti durdurulan müşterilerine uygulayacağı sayaç açma-kapama bedeli üst sınırı, her yıl bağlantı tarifelerine ilişkin alınan Kurul Kararı ile belirlenmektedir. (Bknz: ilgili yıla ait bağlantı tarifelerine ilişkin Kurul Kararı) Usulsüz doğal gaz kullanımının tespit edilmesi durumunda, sayaç açma-kapama bedeli %300 zamlı olarak uygulanır.
Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğine göre; sayaçlar, dağıtım şirketinin mülkiyetinde olup abone bağlantı bedeli dışında hiçbir bedel alınmadan dağıtım şirketince temin edilerek sisteme dahil edilir. Daha önce aynı adresteki aboneden abone bağlantı bedeli alınmış ise tekrar bu bedel alınmaz. Sayaçların ayar ve muayenesi 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılır. Sayaçların takılması, sökülmesi, değiştirilmesi, kontrolü ve benzeri her türlü işlem, dağıtım şirketince gerçekleştirilir. Müşteri, sayaca hiçbir şekilde müdahale edemez. Sayaçlara dışarıdan yapılan müdahale sonucu oluşacak zarar ve ziyan müşteri tarafından karşılanır. Bağımsız bölüm maliki, binanın veya tesisin sahibi ya da bunların yetkili temsilcilerinin yazılı talebi doğrultusunda, dağıtım şirketi tarafından mevcut mekanik sayaç ön ödemeli sayaç ile değiştirilebilir. Dağıtım şirketi sayaç değişimi hususunda müşterilerine hiçbir şekilde zorlamada bulunamaz. Sayacın değiştirilmesi durumunda alınacak bedel Kurul Kararıyla belirlenir. (Bknz: ilgili yıla ait bağlantı tarifelerine ilişkin Kurul Kararı)
Sayacın, müşterinin kusuru dışında herhangi bir nedenle ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı tespit edilirse, doğal gaz tüketim miktarı aşağıdaki şekilde belirlenir:
a) Mal üretim amaçlı doğal gaz kullanan müşteriler için; tüketim miktarının hesaplanmasında, öncelikle sözleşmelerinde bulunan sayacın ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı döneme denk gelen aylık kullanım miktarları esas alınır. Aylık kullanım miktarının sözleşmelerde belirtilmediği durumlarda ise sayacın test ve kontrol sonucunda belirlenen ölçüm toleransı dışındaki sapma yüzdesi esas alınarak sayacın doğru ölçüm yaptığı en son çeyrek döneme ilişkin tüketim değerleri ve üretim kapasitesindeki değişimler dikkate alınır.
b) Diğer müşteriler için ise; son iki yılın aynı çeyrek dönemlerine (Ocak-Şubat-Mart, Nisan-Mayıs-Haziran, Temmuz-Ağustos-Eylül, Ekim-Kasım-Aralık olarak üç aylık dönemlerden oluşan süredir.) rastlayan doğal gaz kullanım miktarlarının ortalaması esas alınır. Bu ortalama, benzer tüketim eğilimine sahip diğer müşteriler emsal alınmak suretiyle hesaplanan aynı dönemdeki tüketimlerin ortalaması ile kıyaslanır. Müşterinin tüketim ortalamasının; emsal alınan müşterilerin ortalamasından fazla olması halinde, emsal alınan müşterilerin tüketim ortalaması, az olması halinde ise, müşterinin kendi tüketim ortalaması esas alınarak sayacın ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı dönem tüketimleri hesaplanır ve tahakkuk ettirilir. Müşteriye ilişkin geçmiş yıla ait veri olmaması durumunda, hesaplamalar, benzer tüketim eğilimine sahip diğer müşterilere ilişkin veriler dikkate alınarak yapılır. Sayacın ölçüm yapmaması veya yanlış ölçüm yapmasından dolayı oluşan ölçüm farkları, ilgili dönem perakende satış fiyatları esas alınarak hesaplanır ve dağıtım şirketi tarafından Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin (DMHY) 51 inci madde hükümlerine göre işlem yapılır. (DMHY Madde 51- Dağıtım şirketi, kendi hatasından kaynaklanan eksik faturalandırma halinde, tüketim bedelini cari perakende satış fiyatını kullanarak hesaplar, eksik faturalandırmanın yapıldığı ay sayısı kadar eşit tutarda taksitlendirir ve bu durumda gecikme cezası uygulanmaz. Fazla faturalandırma halinde ise, tahsil edilen fazla bedel, tespit edildiği tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde müşteriye, 49 uncu maddeye göre belirlenecek gecikme zammı ile birlikte nakit olarak ödenir veya müşterinin kabul etmesi halinde bir sonraki faturasından mahsup edilir.)
c) Sayacın ölçüm yapamadığı veya yanlış ölçüm yaptığı süre; kontrol, sayaç açma-kapama, mühürleme, pil değiştirme, sayaç değiştirme, sayaç sökme-takma ve abonelik sözleşmesi imzalanması işlemlerinden en son yapılan işlem tarihi ile sayacın ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığının tespit edildiği tarih arasındaki süre veya bu süreler bir yıldan uzun ise son bir yıllık süredir.
d) Bu madde hükümleri otomatik hacim düzeltici arızası için de uygulanır. Otomatik hacim düzelticisinin, müşterinin kusuru dışında herhangi bir nedenle arızalanması halinde, dağıtım şirketi tarafından yapılacak geriye dönük doğal gaz tüketim hesabında; sayaçtan okunan hacim değerlerinin ilgili mevzuata göre belirlenen K faktörü ile düzeltilmesi esas alınır.
Dağıtım şirketi, sayaçların sağlıklı isleyişini bir yılı geçmemek kaydıyla kontrol eder. Sayacın ölçüm yapmaması veya yanlış ölçüm yapması koşullarında süre, tarafların mağdur olmaması için üç ayla sınırlandırılmıştır. Sayacın 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu hükümleri doğrultusunda dağıtım şirketi tarafından, her türlü ayar ve bakimi için periyodik olarak muayene ettirilmesi esastır. Sayaçların arızalanması veya ölçme hassasiyetinden şüphe edilmesi halinde müşteri sayacın muayenesini talep edebilir. Bu talep, dağıtım şirketi tarafından 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu hükümleri çerçevesinde karşılanır. Müşterinin hakli olduğu durumlarda muayene bedeli dağıtım şirketi tarafından ödenir. Dağıtım şirketi, sayaçları gerekli gördüğü zamanda müşterinin nezaretinde olsun veya olmasın her zaman kontrol edebilir. Yapılan kontrolde, sayaçta arıza tespit edilirse, endeks değerini de içeren tutanak düzenlenerek çalışır durumda başka bir sayaç takılır. Müşterinin adresinde bulunmadığı durumlarda sayaçla ilgili olarak, dağıtım şirketi tarafından herhangi bir işlem yapılmış ise müşteri adresine bildirim bırakılır. Müşteri, gerekiyorsa bildirim ile birlikte dağıtım şirketine müracaat eder. Dağıtım şirketi, güvenlik açısından tehlike arz eden durumlarda, müşteri veya inceleme yapılan yerde ikamet eden kişinin izni ile sayaçtan sonraki doğal gaz tesisatını kontrol edebilir. İzin alınamaması halinde, dağıtım şirketi tehlike giderilinceye kadar müşterinin doğal gazını keser.
Dağıtım şirketi;
a) Müşterinin belli bir süre için doğal gazı kullanmak istememesi halinde, o döneme kadar tükettiği doğal gazın bedelini ödemesi şartıyla üç gün içinde,
b) Müşterinin; faturasını son ödeme tarihinden itibaren on beş gün içerisinde ödememesi halinde en az üç gün önceden haber verilmek suretiyle,
c) Mahkeme veya Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Kararına istinaden ya da kaçak veya usulsüz doğal gaz kullanıldığının tespiti halinde,
d) Abonenin diğer bir adreste bulunan doğal gaz aboneliği ile ilgili mali yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde,
e) Müşteriden kaynaklanan nedenlerle sayacın en az iki fatura dönemi okunamamasından dolayı dağıtım şirketince bırakılan bildirime üç iş günü içinde cevap verilmemesi halinde,
f) Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin (DMHY) 63 üncü maddedeki hallerde, (DMHY Madde 63- Dağıtım şirketi; sadece, doğal gaz kaçağı, güvenliğin ciddi bir risk altında olması ile doğal gazın kalitesi, basıncı ve diğer özelliklerinin can ve mal güvenliği açısından tehlikeye neden olması durumlarında doğal gazı kesebilir.)
g) Diğer mevzuattan kaynaklanan zorunlu hallerde, doğal gazı keserek hizmeti durdurabilir ve bu hususlar müşteri sözleşmesinde belirtilir. Yukarıda belirtilen (c) ve (f) bentleri hariç, doğal gaz hizmet kesintileri mesai saatleri içinde ve resmi tatil günleri dışında yapılır. Ayrıca yukarıda belirtilen hizmet kesintileri ile ilgili olarak gönderilecek ihbarname açık ve kolay anlaşılabilir bir şekilde düzenlenir, içeriğinde hizmet durdurma tarihi ve gerekçesi ile bu konuda daha fazla bilgi alınabilmesi için dağıtım şirketinin telefon numaraları yer alır.
Müşteri sözleşmesi;
a) Müşterinin veya müşteri nam ve hesabına yetkili temsilcisinin dağıtım şirketine başvurusu üzerine,
b) Müşterinin dağıtım şirketine olan borcunu son ödeme tarihinden itibaren üç ay süre ile ödememesi halinde,
c) Müşterinin vefatının tespiti halinde,
d) Müşterinin tüzel kişiliğinin sona ermesi halinde, dağıtım şirketince en geç üç gün içinde sona erdirilir. Hesap tasfiyesinden sonra beş yıl içinde geri alınmayan müşteri alacakları irat kaydedilmek üzere dağıtım şirketi tarafından Hazineye aktarılır. Sözleşmesi sona erdirilen müşterinin kapama vanası mühürlenir ve doğal gazı kullanıma kapatılır. Müşteri sayacının kapama anındaki son ölçüm değeri bir tutanakla tespit edilir, bu değer üzerinden tahakkuk işlemi yapılarak müşteri hesabı tasfiye edilir. Müşterinin alacağı varsa, doğal gazın kullanıma kapatılmasını müteakip en geç on gün içinde müşteriye ödenir. Abonenin, sözleşmesini sona erdirmeksizin ikamet ettiği adresten ayrılması durumunda, söz konusu adrese taşınan gerçek ve tüzel kişi ile yeni bir abonelik sözleşmesi yapılır. Ayrıca aynı adreste başka abonelerin daha önceki dönemlere ilişkin tüketimlerinden kaynaklanan borçları, yeni abonenin üstlenmesi talep edilemez.
Doğal gaz şebekesinin genişletilmesi, yenilenmesi, iyileştirilmesi ve onarımı gibi nedenlerle önceden bilinen doğal gaz kesintileri için dağıtım şirketi, alınması gereken önlemleri, kesinti süresini ve tekrar doğal gaz verilecek zamanı mahalli veya diğer yayın araçları ile müşterilere en az üç gün önceden haber vermek suretiyle doğal gaz arzını durdurabilir. Dağıtım şirketi bu tip bakım ve onarımı en kısa sürede tamamlar. Ayrıca, müşterinin iç tesisatındaki arıza nedeniyle de doğal gaz kesilebilir. Dağıtım şirketi tarafından acil durumlar dışında önceden haber verilmeden yapılacak doğal gaz kesintisi sonucu oluşacak zarar ve ziyandan dağıtım şirketi sorumludur.
Dağıtım şirketi, doğal gaz kaçaklarının fark edilebilmesini sağlamak amacıyla doğal gazı kokulandırır. Kokulandırma, ilgili mevzuat ve standartlar doğrultusunda yapılır ve en az ayda bir kez test edilir.
Dağıtım şirketi, güvenlik açısından olası kaçakların tespiti ve bunun için gerekli tedbirlerin alınması amacıyla altı aydan kısa periyotlarda ilgili mevzuat ve standartlara uygun olarak kaçak kontrolü yapar ve sonuçlarını kayıt altına alır. Kaçak kontrolleri, özel olarak yakınından alçak basınçlı dağıtım hattı geçen altyapı, demiryolu, kanal, kanalet, altyapı tesis kesişmeleri gibi özel geçiş noktaları da dahil, şebekenin tamamında uygun doğal gaz detektörleri kullanılarak yapılır. Söz konusu kontrollerde uygun ölçekli haritalar ile halihazır projeler kullanılır ve kaçak kontrol kayıtları bu projelerdeki gösterimler dikkate alınarak yapılır. Dağıtım şirketi doğal gaz kaçağının giderilmesi için altı saatten fazla çalışma gerekiyorsa hastane ve okul gibi kamu hizmeti veren müşterilerin doğal gaz ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli tedbirleri alır.
Dağıtım şirketi, arızalara, şebeke özelliklerini dikkate alarak zamanında müdahale ve etkin bir çözüm sağlayacak acil müdahale organizasyonunu kurmak zorundadır. Oluşturulan acil müdahale merkezinde, acil ihbar için özel servis numarasını arayan kişiye, en geç üçüncü çalışta otomatik santral olmadan cevap verebilecek yeterli sayıda telefon hattı bulundurulur. Ayrıca, söz konusu merkezde yeterli sayıda tam teşekküllü acil müdahale aracı ile bunların çalışması için yeterli sayıda eğitimli personel bulundurulur. Dağıtım şirketi, doğal gazla ilgili her türlü tesis ve cihazların üzerine doğal gaz acil özel servis telefon numarasını da içeren ikaz ve işaret levhaları yerleştirir. Dağıtım şirketi, ihbarları kayıt edecek personeli ve kullanılacak acil müdahale araçlarından en az birini personeli ile birlikte yirmi dört saat hazır durumda tutar. Acil müdahale gerektiren ihbarlara en geç on beş dakika içinde ulaşacak organizasyonu yapar, arıza sayısı ve sıklığına bağlı olarak yeterli sayıda bakım-onarım personelinin iş başında olmasını sağlar. Dağıtım şirketi, acil müdahale personelini, arıza tespiti ve onarım, ekipman ve araçların kullanımı, kazadan korunma ve iş emniyeti tedbirleri, belli bir sürede tespit edilemeyen veya giderilemeyen arıza hallerinde uygulanacak usuller konusunda eğitir veya eğitim almalarını temin eder. Acil müdahale merkezi; ihbarda bulunan kişileri, ihbar konusu olay karşısında nasıl davranacakları ve acil müdahale ekibinin kaç dakika içinde olay yerine ulaşabileceği gibi hususlarda bilgilendirir. Gerektiğinde güvenlik, itfaiye ve acil sağlık merkezleri ile bağlantı kurar. Dağıtım şirketi, doğal gaz ihbarlarına ilişkin kayıtlarında asgari olarak aşağıdaki hususlara yer verir ve kayıtları muhafaza eder;
a) İhbarı yapan kişinin adı, ihbarın yapıldığı tarih ve saat,
b) İhbar konusu arızanın olduğu adres,
c) İhbarı kaydeden personel ile ihbara müdahale eden ekibin isim ve görevleri,
d) İhbar sahibine yapılan bilgilendirme ile alınan tedbir ve yapılan uygulama.
Müşteriler, acil durumlarda, acil müdahale merkezine bilgi verir ve yardım ister. Müşteriler, doğal gaz kaçak ve kazalarına karşı alınacak önlemlere ilişkin ilgili mevzuata ve dağıtım şirketinin kurallarına uyar. Acil müdahale hizmetleri ücretsiz verilir. Ancak, acil müdahale sonucunda iç tesisatta yapılacak tamir ve tadilat müşterinin sorumluluğundadır.
Dağıtım şirketi; sadece, doğal gaz kaçağı, güvenliğin ciddi bir risk altında olması ile doğal gazın kalitesi, basıncı ve diğer özelliklerinin can ve mal güvenliği açısından tehlikeye neden olması durumlarında doğal gazı kesebilir.